Obowiązek alimentacyjny wynika z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z art. 128 k.r.o., obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Zgodnie zaś z treścią art. 133 k.r.o., rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Do kiedy trwa obowiązek płacenia alimentów?
Granica wieku, od którego wygasa obowiązek alimentacyjny w zasadzie nie istnieje. Nie jest nim również osiągnięcie pełnoletności przez dziecko.
Obowiązek ten ciąży więc na rodzicu do czasu, aż dziecko (także po ukończeniu 18 lat) nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać. O możliwości samodzielnego utrzymania oznacza może natomiast świadczyć, np. zdobycie przez dziecko zawodu lub kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, uzyskanie przez dziecko majątku przynoszącego dochody wystarczające na pokrycie własnych kosztów utrzymania. Obowiązek ten nie wygaśnie także, jeśli dziecko nie jest w stanie się usamodzielnić z powodu choroby lub niepełnosprawności.
Ile powinny wynosić alimenty?
Wysokość alimentów zależna jest od trzech okoliczności:
• usprawiedliwionych potrzeb dziecka,
• możliwości majątkowych i zarobkowych rodzica zobowiązanego,
• zakresu świadczonych wobec dziecka przez rodzica zobowiązanego osobistych starań o jego utrzymanie i wychowanie.
Obowiązuje przy tym tzw. zasada równej stropy życiowej, która oznacza, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Jednocześnie, rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Zgodnie z powszechnie obowiązującym orzecznictwem sądów, są oni bowiem zobowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami.
Usprawiedliwione potrzeby dziecka, to takie, które zapewniają mu normalne warunki życia i rozwoju, czyli zapewnienie warunków mieszkaniowych, pomocy naukowych, odzieży, wyżywienia. Jeżeli np. dziecko jest chore, w ramach niezbędnych potrzeb mieści się także konieczność zakupu leków czy ponoszenie kosztów jego leczenia.
Usprawiedliwione potrzeby stanowią rzeczywiste wydatki, jakie rodzic ponosi w związku z zapewnieniem dziecku należytych warunków do życia i rozwoju. Przykładowo, zalicza się do nich koszty wyżywienia, odzieży i obuwia, środków higienicznych i kosmetycznych, koszty leczenia, koszty związane z nauką itp.
Aby uzasadnić wnioskowaną w pozwie o alimenty kwotę, warto dołączyć dowody, mające na celu uzasadnienie jej wysokości (np. rachunki).
Możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów to natomiast nie tylko dochody, jakie faktycznie on osiąga, ale także zarobki, które mógłby osiągnąć przy dołożeniu należytej staranności oraz wykorzystaniu posiadanych sił i kwalifikacji (pomimo, np. celowego braku ich uzyskiwania w celu płacenia niższych alimentów).
Osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka to z kolei aktywny udział w jego wychowaniu, nieograniczający się wyłącznie do sfery materialnej. Inaczej bowiem będzie kształtował się obowiązek alimentacyjny rodzica zaangażowanego w codzienne wychowanie dziecka, inaczej tego, którego kontakty z dzieckiem są sporadyczne. Brak zainteresowania dzieckiem i brak regularnego kontaktu z nim najczęściej powoduje zasądzenie wyższej kwoty alimentów, z uwagi na przeniesienie „ciężaru” związanego z wychowaniem dziecka na drugiego z rodziców.
Kto może wystąpić z pozwem o alimenty na rzecz dziecka?
Jeżeli rodzice żyją w rozłączeniu lub dziecko pochodzi ze związku pozamałżeńskiego każdy z rodziców, u którego dziecko przebywa, ma prawo wystąpić do sądu z pozwem o alimenty na rzecz małoletniego.
Jeśli małżeństwo rodziców dziecka ustało wskutek orzeczenia rozwodu, sąd w wyroku rozwodowym obligatoryjnie określa, w jakiej wysokości każde z rodziców jest obowiązane ponosić koszty utrzymania dziecka. Alimenty płatne są wówczas najczęściej do rąk tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa, w terminach miesięcznych, określonych w orzeczeniu.
Pozew o alimenty nie podlega opłacie.
Jeśli potrzebujesz pomocy w uzyskaniu alimentów na dziecko, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią (zakładka KONTAKT).
