Rozszerzenie uprawnień dla skazanych ubiegających się o tzw. obrączkę/bransoletkę, tj. odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego
Zgodnie z nowelizacją kodeksu karnego wykonawczego, w tym przede wszystkim art. 43 la, obecnie osoby skazane na karę więzienia (pozbawienia wolności) mogą ubiegać się o odbywanie jej w warunkach domowych w znacznie większej ilości przypadków niż dotychczas.
Jednymi z powodów wejścia w życie nowych przepisów o dozorze elektronicznym było przepełnienie zakładów karnych, ale także zmiany w prawie karnym. W związku z tym, w ostatnim czasie coraz częściej pojawiały się slogany: „więźniowie opuszczą więzienia”, „skazani będą zwalniani z zakładów karnych”, „wypuszczanie więźniów z zakładów karnych i aresztów”, „więzienia przepełnione”. Zmiany te zapowiedziała wiceminister sprawiedliwości Maria Ejchart, a popierał je ekspert ds. więziennictwa dr Paweł Moczydłowski.
Dotychczas o odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego mogły ubiegać się osoby skazane na karę nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy.
Zmiana przepisów o dozorze elektronicznym
Kto więc aktualnie może starać się o dozór elektroniczny?
Zgodnie ze zmianą z kwietnia 2024 roku, Sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy
ALBO
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostało nie więcej niż 6 miesięcy, a nie miała miejsca:
– recydywa,
– multirecydywa,
– wymierzenie kary w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę,
– przestępstwo jako stałe źródło dochodu,
– działanie w grupie lub związku przestępczym,
– przestępstwo o charakterze terrorystycznym.
Ponadto, tak samo jak dotychczas, spełnione muszą być dodatkowe warunki:
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary;
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę na wykonywanie przez skazanego kary w systemie dozoru elektronicznego;
- w miejscu odbywania kary istnieją odpowiednie warunki techniczne umożliwiające jej wykonywanie w tym trybie.
Czy o dozór elektroniczny mogą starać się osoby, które nie rozpoczęły jeszcze wykonywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym?
Tak, skazanemu, który nie zaczął jeszcze odbywać kary pozbawienia wolności, można udzielić zezwolenia na jej odbycie w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia go w więzieniu.
Czy o dozór elektroniczny mogą starać się osoby, które rozpoczęły już wykonywanie kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym?
Tak, skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Czy zawsze konieczna jest zgoda domowników na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w miejscu ich zamieszkiwania?
Sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pomimo braku zgody osób dorosłych zamieszkałych w miejscu planowanego odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli wykonanie kary w tym trybie w sposób oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która tej zgody nie wyraziła, i narusza jej prywatność jedynie w nieznacznym stopniu.
Czy osobom, wobec których wydano kilka wyroków (wymierzono kilka kar pozbawienia wolności) przysługuje możliwość ubiegania się o dozór elektroniczny?
Tak, przepisy dotyczące dozoru elektronicznego stosuje się odpowiednio do skazanego, któremu wymierzono dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno:
- nieprzekraczających w sumie 1 roku i 6 miesięcy;
- których suma jest niższa niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy;
– a żadna kara nie została orzeczona za przestępstwo popełnione w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 k.k. lub art. 64a k.k.
Pomimo jednak złagodzenia przepisów dotyczących dozoru elektronicznego, należy pamiętać, że uwzględnienie przez sąd wniosku w tym zakresie zależy od jego odpowiedniego uargumentowania, w tym przedstawienia stosownych okoliczności i dowodów za tym przemawiających. Z pewnością warto więc skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w kwestiach dotyczących dozoru elektronicznego, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią (zakładka KONTAKT).
