Pozbawienie władzy rodzicielskiej możliwe jest, gdy nie może ona być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.
O pozbawieniu władzy rodzicielskiej orzeka sąd z urzędu (np. po zawiadomieniu sądu przez policję, że dobro dziecka jest zagrożone) lub wskutek złożenia wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej, najczęściej przez jednego z rodziców.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być także orzeczone w wyroku orzekającym rozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa.
Przyczynami pozbawienia władza rodzicielskiej są m.in.:
- brak możliwości wykonywania władzy rodzicielskiej z powodu trwałej przeszkody (np. gdy rodzic zaginął, odbywa karę pozbawienia wolności, jest przewlekle chory, wyjechał za granicę na stałe);
- nadużywanie władzy rodzicielskiej przez rodzica (np. stosowanie wobec dziecka kar cielesnych, wykorzystywanie seksualne dziecka, demoralizacja dziecka);
- rażące zaniedbywanie swoich obowiązków względem dziecka (np. zaniedbywanie dzieci, niewywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego, nadużywanie alkoholu, narkotyków itp.).
Sąd może również pozbawić władzy rodzicielskiej, gdy wcześniej ograniczył rodzicom władzę rodzicielską, czy umieścił dziecko w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo – wychowawczej.
Skutki pozbawienia władzy rodzicielskiej
Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej traci prawo do uczestniczenia w wychowaniu dziecka, zarządzaniu jego majątkiem, występowania w jego imieniu, decydowania, np. o miejscu zamieszkania dziecka, wyborze szkoły, wyjazdach itp.
W dalszym jednak ciągu ma on obowiązek płacenia alimentów na rzecz dziecka, a dziecko zachowuje prawo do dziedziczenia po rodzicu. Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej może w przyszłości domagać się od dziecka alimentów na siebie oraz może po dziecku dziedziczyć. Rodzicowi pozbawionemu władzy rodzicielskiej przysługuje także prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem, chyba że sąd orzeknie zakaz takich spotkań.
Jeżeli ustanie przyczyna, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd może przywrócić władzę rodzicielską. Warunkiem jest jednak działanie zgodne z dobrem dziecka.
Koszt pozbawienia władzy rodzicielskiej
Opłata od wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej wynosi obecnie 100 zł.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w kwestiach związanych z pozbawieniem władzy rodzicielskiej, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią (zakładka KONTAKT).
