Zasadą jest, że w przypadku przyczynienia się przez poszkodowanego do powstania szkody, zgodnie z art. 362 k.c. obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu, stosownie do okoliczności oraz stopnia winy każdej ze stron.
Najczęściej do powstania szkody dochodzi podczas wypadków komunikacyjnych. Częste są sytuacje, kiedy pieszy/rowerzysta/motocyklista zostanie potrącony przez samochód, wskutek czego doznaje on obrażeń ciała, nierzadko także szkody majątkowej.
Taka szkoda może się wiązać również z innymi kosztami, które powstaną w przyszłości, zwłaszcza kosztami leczenia i lekarstw, zakupu odpowiedniego sprzętu medycznego itp.
Co jednak w sytuacji, kiedy poszkodowany przyczynił się do wypadku?
Czy kiedy poszkodowany przyczynił się do wypadku, nie przysługuje mu odszkodowanie?
Czy zawsze w przypadku przyczynienia się przez poszkodowanego do wypadku jego odszkodowanie będzie mniejsze?
Na temat tych pytań w ostatnim czasie wypowiedział się Sąd Najwyższy (w wyroku z dnia 17.02.2022 r., sygn. akt II CSKP 333/22), zmieniając nieco dotychczasowe, utarte podejście, zgodnie z którym w razie przyczynienia się przez poszkodowanego do powstania szkody, jego odszkodowanie będzie odpowiednio (w zależności od stopnia przyczynienia się) mniejsze.
W toku spraw o zadośćuczynienie i odszkodowanie najczęściej powoływany jest biegły odpowiedniej specjalności, który ocenia (co do zasady procentowo), w jakim stopniu, który z uczestników zdarzenia się do niego przyczynił.
To zaś pozwala sądom na zmniejszenie należnego poszkodowanemu odszkodowania proporcjonalnie do stopnia, w jakim sam wpłynął on na przebieg wypadku.
Zgodnie jednak z ww. przepisem, sąd „odpowiednio zmniejsza” przysługujące w takiej sytuacji poszkodowanemu odszkodowanie.
Co oznacza, że sąd odpowiednio zmniejsza odszkodowanie?
Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że aby „wycenić” przyczynienie się poszkodowanego do wypadku, należy brać pod uwagę wszystkie czynniki. Wskazał, że istotne są m.in.: stopień naruszenia przepisów ruchu drogowego, zachowanie się obu stron przed zdarzeniem, porównanie stopnia niebezpieczeństwa stwarzanego przez każdą z nich (np. pojazd większy i cięższy stwarza większe ryzyko dla osób trzecich), zawinienie działań stron.
Każdy wypadek oceniać jednak należy indywidualnie.
Sąd Najwyższy wyjaśnił bowiem, że przyczynienie się poszkodowanego do szkody nie zawsze obliguje sąd do zmniejszenia odszkodowania, a jeśli są ku temu podstawy, trzeba zbadać czynniki, od których zależy zmniejszenie.
Nie zawsze więc określone przyczynienie się do wypadku (np. o 50%) będzie wiązało się ze zmniejszeniem odszkodowania (np. o połowę).
Odszkodowanie a brak danych sprawcy wypadku
Warto przy tym wiedzieć, że w przypadku, gdy sprawca szkody pozostaje nieustalony, odszkodowanie i inne należności wypłaca poszkodowanej osobie Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w kwestiach dotyczących odszkodowania za wypadek komunikacyjny/kolizję drogową, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią (zakładka KONTAKT).
