W związku ze stałym wzrostem liczby zachorowań wywołanych koronawirusem, powstało zagadnienie prawne dotyczące możliwości odstąpienia zarówno przez kupującego wycieczkę, jak i biuro podróży, od umowy o usługi turystyczne.
Zgodnie z art 47 ust. 1 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych „podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej w każdym czasie przed jej rozpoczęciem”. Podróżny może, co do zasady, zostać zobowiązany do zapłacenia odpowiedniej i uzasadnionej opłaty za odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej na rzecz organizatora turystyki.
Jednak na podstawie art. 47 ust. 4 podróżnemu przysługuje prawo odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej przed jej rozpoczęciem bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego”.
Rezygnując z wycieczki, podróżny może żądać wyłącznie zwrotu dokonanych wpłat i nie może ubiegać się o dodatkowe zadośćuczynienie, czy odszkodowanie.
Co oznacza to w praktyce?
Za „nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności” rozumie się „sytuację pozostającą poza kontrolą strony powołującej się na taką sytuację, której skutków nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie rozsądne działania”. Jako przykłady takich sytuacji podaje się m.in. działania wojenne, terroryzm, znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego (np. wybuch epidemii, poważnej choroby w docelowym miejscu podróży), powodzie, trzęsienia ziemi, czy inne warunki pogodowe uniemożliwiające bezpieczną podróż. Oznacza to, że skutki wywołane przez koronawirusa w danym miejscu podróży także mogą zostać objęte zakresem tej definicji.
Informacje o prawach konsumentów i obowiązkach przedsiębiorców w przypadku wcześniejszego wykupienia wycieczki opublikował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Zgodnie z przedstawionym stanowiskiem, w przypadku każdego wniosku o odstąpienie od umowy biuro podróży musi sprawdzić, czy zaszły przesłanki do takiego odstąpienia. Ocenie podlega okoliczność, czy w miejscu, do którego konsument planował lecieć istnieje realne zagrożenie jego zdrowia. Jeżeli tak, biuro ma obowiązek uznać roszczenie podróżnego.
Co w przypadku wykupienia samych biletów lotniczych?
Przy zakupie biletów lotniczych obecnie nie ma szczególnych przepisów w zakresie możliwości odstąpienia w przypadku „nadzwyczajnych okoliczności”. Do czasu wykonania usługi można – co do zasady – dokonać zmiany terminu lotu lub zwrócić bilet lotniczy. Przewoźnik może jednak zastrzec, że pasażer ponosi z tego tytułu konsekwencje finansowe Kwestie te – ponieważ nie reguluje ich prawo lotnicze – określają regulaminy przewoźników oraz stosowane przez nich taryfy.
Aby zatem móc zatem skutecznie i bezkosztowo odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej, należy wykazać:
• że występują nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie,
• mają znaczący wpływ na realizację wycieczki,
• lub mają znaczący wpływ na przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Jeżeli jednak wybieramy się do kraju, w którym na daną chwilę stwierdzono jedynie nieliczne zachorowania, to biuro podróży z dużym prawdopodobieństwem odmówi zwrotu poniesionych kosztów wycieczki, twierdząc, że zagrożenie jest „wyłącznie” potencjalne, a nie realne.
Każdy przypadek należy jednak rozważyć indywidualnie, z uwzględnieniem wszelkich zaistniałych okoliczności.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w powyższym zakresie, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią (zakładka KONTAKT).
