Najszybszym i najprostszym sposobem zakończenia małżeństwa jest zgodne w tym zakresie żądanie małżonków. W przypadku braku ustalania, który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia małżeńskiego, możliwe jest orzeczenie rozwodu nawet już na pierwszej rozprawie.
Przesłanki orzeczenia rozwodu reguluje art. 56§1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym, jeżeli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, każdy z małżonków może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Należy przez to rozumieć, iż sąd orzeknie o rozwiązaniu małżeństwa tylko wówczas, gdy między małżonkami ustała więź fizyczna, gospodarcza i emocjonalna oraz brak jest pozytywnych prognoz na naprawienie relacji między nimi.
Zasadą jest, iż sąd w wyroku rozwodowym wskazuje, czy oraz który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia małżeńskiego. Jednak w przypadku, gdy małżonkowie zgodnie uznają
że żądają przeprowadzenia rozwodu bez orzekania o winie, sąd w wyroku zaniecha wskazywania
o winie małżonków. Należy jednak pamiętać o tym, aby żądanie takie zawrzeć już w pozwie rozwodowym.
Najważniejszą korzyścią sprawy o rozwód bez orzekania o winie niewątpliwie jest – jak zostało ww. – krótki czas trwania postępowania, ponieważ wszystkie ustalenia stron mogą zostać zawarte w samym pozwie oraz w odpowiedzi na pozew. Strony wskazują wówczas, iż zgadzają się na rozwód za porozumieniem stron, w związku z czym nie zachodzi potrzeba przesłuchiwania świadków, czy tzw. „prania brudów” na sali rozpraw, mającego na celu udowodnienie winy jednego z małżonków. Szybkie rozpoznanie sprawy o rozwód i orzeczenie rozwodu na pierwszej rozprawie jest możliwe również, gdy strony nie tylko wnoszą o nieorzekanie o winie za rozkład pożycia małżeńskiego, ale i są zgodne w kwestii powierzenia władzy rodzicielskiej nad ich małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom, miejsca zamieszkania dziecka, czy wysokości alimentów. Jeżeli spór między stronami będzie dotyczył tej kwestii, a także np. dodatkowo kwestii kontaktów z dzieckiem, wówczas sąd może dopuścić dowód z opinii biegłych, tj. OZSS (Opiniodawczego Zespołu Specjalistów Sądowych) na okoliczność ustalenia predyspozycji opiekuńczo-wychowawczych rodziców i więzi emocjonalnych łączących ich z dzieckiem. Przeprowadzenie tego dowodu znacznie wydłuża jednak postępowanie.
W przypadku zaś żądania rozwodu z orzekaniem o winie, obowiązek udowodnienia winy małżonkowi spoczywa na stronie, która takiego orzeczenia żąda. W tym celu zobowiązana jest ona do przedstawienia dowodów na poparcie swoich twierdzeń. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie taki obowiązek nie istnieje. Nie ma potrzeby powoływania dowodów, które przyczyniłyby się do ustalenia, która ze stron odpowiada za rozpad małżeństwa. Niewątpliwie pozwoli to uniknąć niepotrzebnego stresu, publicznego ujawniania swoich wad oraz dogłębnego analizowania pożycia małżeńskiego. Nadto, rozwód bez orzekania o winie zwiększa szansę na utrzymanie poprawnych relacji z byłym małżonkiem, co jest istotnie ważne przede wszystkim, gdy małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci.
Koszty sprawy o rozwód
Opłata za pozew o rozwód wynosi 600 zł.
W niektórych przypadkach może okazać się konieczne poniesienie także dodatkowych kosztów, które zależą m.in. od tego, czego domagamy się w pozwie lub w trakcie trwania postępowania. Przykładowo, jeżeli zawieramy również wniosek o podział majątku wspólnego, opłata sądowa będzie dodatkowo wynosiła 1000 zł lub 300 zł, jeżeli strony są zgodne co do sposobu podziału. Pamiętać także należy, iż do pozwu o rozwód wymagane jest załączenie odpisów małżeństwa, czy aktu urodzenia dziecka. Koszt odpisu skróconego aktu stanu cywilnego to 22 zł.
Czy rozwód bez orzekania o winie wiąże się z konsekwencjami dla małżonków?
Wydawać by się mogło, że rozwód bez orzekania o winie nie wywołuje negatywnych skutków dla małżonków. Nie należy jednakże zapominać, że orzeczenie rozwodu bez orzekania
o winie ma wpływ na kwestie alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami.
W sytuacji bowiem rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie, żaden z małżonków nie będzie mógł żądać od drugiego zaspokajania – w odpowiednim zakresie – swoich usprawiedliwionych, bieżących potrzeb, gdy w wyniku rozwodu jego sytuacja materialna ulegnie pogorszeniu.
Powyższe nie oznacza oczywiście, że w przypadku rozwodu bez orzekania o winie małżonkowie nie mają względem siebie żadnych obowiązków. Po zakończeniu małżeństwa, małżonek będzie mógł żądać alimentów tylko wówczas, gdy znajdzie się w niedostatku. Wysokość takich alimentów musi odpowiadać usprawiedliwionym potrzebom małżonka, który ich żąda oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym małżonka zobowiązanego do ich zapłaty. Obowiązek ten trwa przez pięć lat od orzeczenia rozwodu, chyba że wcześniej uprawniony małżonek zawrze nowe małżeństwo. Wówczas obowiązek ten wygasa. Ze względu jednak na wyjątkowe okoliczności, sąd może przedłużyć termin pięcioletni.
Warto również wspomnieć, iż w czasie trwania sprawy rozwodowej żądanie rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie można zmienić i żądać rozwodu z winy małżonka.
Podsumowując, rozwód może nastąpić: bez orzekania o winie, z orzeczeniem winy jednego z małżonków lub z orzeczeniem winy obu stron. Przy podejmowaniu decyzji dotyczącej rozwodu, warto jednak rozważyć wszelkie skutki i konsekwencje, jakie niesie za sobą każda z wymienionych możliwości. Wybór właściwego żądania już na etapie wnoszenia pozwu rozwodowego jest bowiem niezwykle istotny z punktu widzenia zarówno przyszłego życia małżonków, jak i wspólnych dzieci.
W celu skorzystania z fachowej pomocy prawnej, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią (zakładka KONTAKT).